Tuesday 9 April 2013

Η βρύση της πλατείας Παπάδου

Πρόκειται για τη βρύση που στολίζει και δένει ως σύνολο την όμορφη πλατεία του Παπάδου, μαζί με τον πλάτανο, την εκκλησία του Ταξιάρχη και τα παλιά μαγαζιά της αγοράς. Όπως αναφέρεται, η βρύση προϋπήρχε στον αύλειο χώρο της εκκλησίας πριν χτισθεί η νεότερη το 1836 από τον Καρέκο. Το επίκεντρο της ζωής της πλατείας και ο τόπος συνάντησης έχει μεταφερθεί πια στην Πατρικού. Λιγοστοί άνθρωποι κάθονται στα καφενεία ενώ τα περισσότερα παλιά μαγαζιά είναι κλειστά με τα λουκέτα τους. Μέχρι σήμερα όμως, η βρύση στέκει στο δρόμο δεξιά στη γωνία, κατεβαίνοντας από το δρόμο της Πατρικούς.
    Είναι υπερυψωμένη και στη θέση του παλιού κρουνού φέρει μεταλλική βρύση ενώ η γούρνα της είναι σπασμένη και κακοποιημένη. Φιλοτεχνημένη από λευκό μάρμαρο είναι από τα ομορφότερα δείγματα που μας άφησαν τα χέρια των λιθοξόων του νησιού μας. Η τεχνοτροπία του όλου διάκοσμού της είναι σε μπαρόκ θέμα (ανθοδοχεία με άνθη, γιρλάντες, τοξύλλια και αναδιπλούμενα φύλλα) που μας παραπέμπει στην ίδια ακριβώς τεχνοτροπία κατασκευής κρηνών στα τέλη του 17ου αιώνα στην Τήνο, οπότε πιθανολογούμε πως ο μαρμαρογλύπτης που τη φιλοτέχνησε είναι από εκεί, και διόλου απίθανο να κατασκευάσθηκε και εκεί (βλέπε παρακάτω φωτογραφία). Υπάρχει όμως κι ένα στοιχείο που δείχνει πως ίσως φιλοτεχνήθηκε στη Λέσβο: πρόκειται για το γεγονός πως στο διάκοσμό της φέρει δύο κυπαρίσσια, κάτι που είναι πολύ χαρακτηριστικό στις περισσότερες βρύσες της Λέσβου.
    Οι δύο κίονες πατάνε πάνω στα άκρα της γούρνας, ενώ τα πλαϊνά τους έχουν πλαίσιο. Στα επίκρανά τους είναι τοποθετημένη μονοκόμματη μαρμαρόπετρα η οποία σχηματίζει διπλοκάμπυλο τόξο. Στα δεξιά και αριστερά φέρει σιγματοειδή τοξύλλια, λουλούδια και άνω και κάτω ρόδακες. Στο μέσον του τόξου φέρει σταυρό και δεξιά και αριστερά αναγράφεται το έτος κατασκευής «1795». Το γύρω πλαίσιο φέρει πλεκτό διάκοσμο.
    Το στηθαίο είναι συναρμολογημένο από δύο μαρμαρόπετρες που είναι ιδιαίτερα διακριτές. Ο διάκοσμος της χωρίζεται σε τρία μέρη. Το άνω μέρος φέρει ανθοδέσμη και δεξιά κι αριστερά τοξύλλια σε σχήμα C με πλατύφυλλα πλουμιά.
Το μεσαίο μέρος σχηματίζει ημικυκλικό τόξο και φέρει λουλούδια και τοξύλλια με ελικοειδή κατάληξη.
    Στο διάκοσμο του κρουνού δεξιά κι αριστερά έχουμε κυπαρίσσια όπου οι κορυφές τους γέρνουν προς τα μέσα. Στο κεντρικό σημείο της εκροής του νερού υπάρχουν επίσης σιγματοειδή τοξύλλια (σε σχήμα S), ενώ το εσωτερικό τόξο συμπληρώνεται με ριπιδωτά πλατύφυλλα.
    Μια βρύση-κόσμημα που πρέπει να προσεχθεί και να αναδειχθεί. Στη φωτογραφία είναι στεφανωμένη με το πεντάφυλλο.



Η βρύση της Κυρά-Ξένης Πανόρμου στη Τήνο. Έργο στα τέλη του 18ου αι.


Η πλατεία Παπάδου με την εκκλησία του Ταξιάρχη





No comments:

Post a Comment